Kościół w Pietrzwałdzie

Drewniany kościół p.w. św. Piotra w Okowach z XVIII wieku. Z tego okresu zachowały się części tryptyku ołtarza zakupionego w Grotau (podziwiać można zachowane rzeźby). Ołtarz kościoła ma barokowy charakter.
We wnętrzu obiektu podziwiać można krucyfiks barokowy ludowy, skarbonę drewnianą okutą datowana na XVIII wiek. Dzwony kościoła pochodzą z 1614 i 1753 roku. W 1844 roku po raz pierwszy Kościół został oszalowany i poddany renowacji. Po II Wojnie Światowej został przejęty przez napływową ludność katolicką.

Historia

Pietrzwałd – Peterswalde, wymieniony już w 1339 roku. W roku 1363 Winrych von Kniprode nadał Glabocie, Günterowi, sołtysowi Piotrowi sześćdziesiąt włók w Pietrzwałdzie. W 1366 roku Piotr, Günter i Glabota otrzymali potwierdzenie prawa własności. W 1453 r. pruscy właściciele majątku w Pietrzwałdzie przystąpili do Związku Pruskiego, za co komtur groził im zamknięciem w wieży. W 1498r. komtur dzierzgoński Ludwik von Seinsheim sprzedał Janowi von Diebenowi (Sampławskiemu) 12 włók chełmińskich w Pietrzwałdzie. W 1500 roku Andrzej z Lipowa sprzedał 16 włók w Pietrzwałdzie mieszkańcowi Mazowsza. W 1588 r. było w Pietrzwałdzie 11 gospodarzy, 11 zagrodników i dziewięć rodzin bez ziemi. Wieś zastała zniszczona przez pożar w 1688 roku. Prawdopodobnie w średniowieczu nie było tu kościoła. Gdy w czasie reformacji przyjął się tu luteranizm, protestanci wybudowali kościół w końcu XVI wieku. W 1591 r. bez zgody księcia wybudowano kościół wyglądem przypominający karczmę. Dzwonnice wzniesiono w 1615 roku. Dzwony pochodzą z 1614 r. i 1753 r.

Architektura

Zabudowa wsi zwarta, kościół postawiony pośrodku wsi, kalenicowo przy szosie, na płaskim terenie. Orientowany. W otoczeniu kościoła znajduje się trawnik. Teren przykościelny otacza ogrodzenie z metalowych prętów, brama prowadząca na chodnik przy ulicy, współczesna. Dzwonnica obok kościoła konstrukcji metalowej, współczesna.
Kościół wzniesiony na ceglanej, tynkowanej podmurówce, konstrukcji drewnianej – zrębowej, oszalowany pionowo deskami i olistwowany. Wewnątrz ściany tynkowane. Wnętrze przekryte płaskim stropem konstrukcji drewnianej. Strop i empora chóru malowane po 1945 r. Wzdłuż ścian dwa rzędy słupów drewnianych – w każdym rzędzie po 4 słupy, zakończonych mieczami, które pozostały z konstrukcji empor. Chór wsparty na czterech słupach pierwotnie łączył się z emporami. Posadzka w nawie z cegły ułożonej płasko, pod ławkami podłoga z desek. Posadzka w prezbiterium podwyższona o jeden stopień. Na chór prowadzą schody zabiegowe. Więźba dachowa niedostępna. Otwory okienne prostokątne. Stolarka okienna ośmiokwaterowa, czteroskrzydłowa. Drzwi współczesne dwuskrzydłowe, wraz z okuciami. Dach ośmiospadowy kryty dachówką holenderką.
Kościół wzniesiony na planie wydłużonego ośmioboku, salowy. Prezbiterium nie wyodrębnione, zamknięte trójbocznie. Przy ścianie północno-wschodniej prezbiterium prostokątna zakrystia, od zachodu korpus poprzedza dostawiona kruchta, na planie kwadratu.
Kościół ma zwarty korpus nawowy kryty dachem ośmiospadowym, połacie dachu przedłużone na dobudówki.
Elewacje są odeskowane pionowo i olistwowane, drewno impregnowane w kolorze ciemnobrązowym. Elewacje zwieńczone profilowanym w ćwierć i pół wałki drewnianym gzymsem podokapowym.
Zabytkowy wystrój wnętrza kościoła stanowią: ołtarz główny z 1 ćwierci XVIII w. empora organowa i słupy zakończone ozdobnie wykończonymi mieczami, pozostałe z konstrukcji empor bocznych.